Nhân dịp tham dự Hội nghị tương lai Châu Á lần thứ 28 diễn từ ngày 25-26/5/2023 tại thủ đô Tokyo của Nhật Bản, Chủ tịch nước Lào thonglun Sisulith đã có bài phát biểu nhận định về chủ đề “Nâng cao vai trò của Châu Á để đối phó với những thách thức của thế giới hiện nay” là chủ đề phù hợp với tình hình thế giới đang diễn biến phức tạp; chủ đề này cũng là lời nhắc nhở mà phần lớn chúng ta đang cần tìm kiếm câu trả lời rõ ràng và chúng ta có thể bày tỏ quan điểm của mình, của đất nước chúng ta đó là, Châu Á có vai trò, có sức mạnh như thế nào đối với việc đối phó với những thách thức đang xảy ra và sẽ xảy ra trong thời gian tới.
Trong bài phát biểu, Chủ tịch nước Lào đã nêu bật nhiều vấn đề quan trọng đang diễn ra ở khu vực Châu Á, trong đó có nhiều cuộc khủng hoảng mà khu vực và thế giới đang phải đối mặt. Đồng thời, Chủ tịch nước Lào cũng có ý kiến đóng góp và đề xuất một số ý kiến để trao đổi, thảo luận với các đại biểu tham dự cuộc họp quan trọng này, sau đây là một số nội dung chính đáng chú ý:
Một: Tất cả chúng ta phải quan tâm đến tình hình căng thẳng, xung đột vũ trang ở các khu vực trên thế giới đang ngày càng gia tăng và có khả năng leo thang thành chiến tranh lớn trên diện rộng, hoặc có thể biến thành chiến tranh thế giới. Đây là một sự quan tâm thực sự, bởi vì nhân loại của chúng ta có những bài học đau đớn và phải đối mặt với sự hủy diệt từ nhiều cuộc chiến tranh lớn, bao gồm cả hai cuộc chiến tranh thế giới xảy ra trong quá khứ đã tạo ra sự tàn phá cho thế giới. Tôi thấy rằng nhân loại chúng ta không thể thay đổi lịch sử đau thương đó, nhưng ít nhất chúng ta có thể mang những bài học đã xảy ra trong lịch sử đó để cải thiện và giải quyết những thách thức mà chúng ta đang gặp phải, để làm cho thế giới của chúng ta hòa bình và mọi người có thể chung sống hạnh phúc. Khu vực Châu Á của chúng ta cũng như vậy, cũng đã nhận được những bài học đau thương từ chiến tranh và xung đột trong quá khứ, nhiều xung đột trong quá khứ không được giải quyết và là nguyên nhân dẫn đến những xung đột mới. Về vấn đề này, Chủ tịch nước Lào cho rằng, việc giải quyết vấn đề bằng biện pháp đáp trả bằng vũ lực, cưỡng bức, bao vây cấm vận sẽ chỉ làm cho xung đột đó ngày càng căng thẳng leo thang, tiến tới bờ vực khủng hoảng, dẫn đến chiến tranh và sự diệt vong của nhân loại. Vì vậy, việc cùng nhau giải quyết các vấn đề dựa trên nguyên tắc dân chủ, bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, tính đến lợi ích của hòa bình, ổn định và phát triển chung cho nhân loại sẽ có thể vượt qua những thách thức và khủng hoảng mà chúng ta đang phải đối mặt, bởi dù thế nào đi chăng nữa mọi cuộc chiến dù lớn hay nhỏ, cuối cùng cũng sẽ kết thúc bằng việc đối mặt với nhau, gặp gỡ đàm phán để tìm ra một thỏa hiệp. Vì vậy, Chủ tịch nước Lào đề nghị, để tránh căng thẳng và chiến tranh, khu vực châu Á của chúng ta cần tiếp tục thể hiện vai trò cao hơn trên trường quốc tế nhằm thúc đẩy và đề cao các nguyên tắc chung sống hòa bình, tôn trọng lẫn nhau, nghiêm túc thực hiện nghiêm Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, mang truyền thống của người dân Châu Á yêu chuộng và trân trọng hòa bình để thúc đẩy giải quyết các vấn đề bằng biện pháp hòa bình và mưu cầu hữu nghị với tất cả các nước trên thế giới, để có thể tiếp tục xây dựng khu vực Châu Á của chúng ta trở thành một khu vực hội nhập và phát triển toàn cầu.
Hai: Để khu vực Châu Á tiếp tục là một khu vực lớn mạnh, có vai trò và ảnh hưởng trên trường quốc tế, chúng ta phải nâng cao hợp tác ở tất cả các cấp độ, cả song phương và đa phương, chân thành, trên cơ sở các bên cùng có lợi; các nước phát triển phải quan tâm tiếp tục giúp đỡ các nước đang phát triển để giảm khoảng cách phát triển với các nước trong khu vực, cũng như mở rộng hợp tác trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế-xã hội, xúc tiến thương mại và đầu tư ngày càng mở rộng trên các lĩnh vực; các cơ chế hợp tác trong các khuôn khổ khác nhau được thiết lập trong khu vực phải hướng tới mục tiêu thúc đẩy sự phát triển và xóa đói giảm nghèo của người dân các nước, tức là mang lại hạnh phúc trọn vẹn cho người dân trong khu vực, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, nếu chúng ta đồng thời đề cao các nguyên tắc hợp tác quốc tế và phát huy tiềm năng về nhiều mặt của sự phát triển mà Châu Á hiện có, cùng với những di sản tốt đẹp mà khu vực Châu Á có được từ trong quá khứ, Lào tin rằng khu vực của chúng ta sẽ là một khu vực mạnh mẽ, thịnh vượng, “Thế kỷ 21 là thế kỷ của Châu Á”.
Ba: Tình hình thế giới hiện nay diễn biến phức tạp, khiến cho cộng đồng thế giới quan ngại. Các chủ đề được Nikke đưa ra thảo luận tại Hội nghị Tương lại Châu Á hàng năm gồm: năm 2013 chúng đã đã thảo luận về chủ đề “Tìm kiếm mối quan hệ đối tác mới giữa thế giới và Châu Á”; (các năm 2016, 2017, 2018 Chủ tịch nước Thonglun Sisulith không tham dự); năm 2017 với chủ đề “Chủ nghĩa toàn cầu hoá giữa ngã tư đường – bước đi tiếp theo của Châu Á”; năm 2018 với chủ đề “Tiếp tục mở rộng Châu Á như thế nào để đạt được sự thịnh vượng và ổn định”; năm 2019 với chủ đề “Đi tìm trật tự toàn cầu mới – vượt qua bất ổn”; năm 2021 với chủ đề “Chung tay xây dựng Châu Á trong kỷ nguyên hậu Covid-19”; năm 2022 với chủ đề “Định hình vai trò Châu Á trong một thế giới chia tách” và trong năm 2023, Nikke đã đưa ra chủ đề “Nâng cao vai trò của Châu Á để đối phó với những thách thức trên toàn cầu hiện nay”.
Chủ tịch nước Lào cũng cho rằng, thế giới của chúng ta mỗi năm đều phát triển theo hướng tiêu cực, có những thách thức lớn khó giải quyết, dù muốn hay không, nếu cứ để tình trạng này diễn ra thì có nguy cơ thế giới sẽ bị diệt vong (nếu không được giải quyết). Đó là quan điểm của Chủ tịch nước Lào thông qua việc theo dõi sát sao tình hình thế giới hiện nay. Bởi vì chúng ta cùng thấy rằng, thế giới đang đối mặt với hai xu hướng quan trọng đối lập, hai quan niệm, hai tư tưởng, hai chiến lược khác nhau. Chúng ta có thể thấy rõ như, việc giải quyết mâu thuẫn bằng vũ lực và giải quyết mâu thuẫn bằng biện pháp cưỡng bức, đe dọa dùng vũ lực, sau đó, bao vây, cấm vận, gây sức ép về kinh tế; bên còn lại thì ra sức giải quyết vấn đề bằng con đường chính trị, ngoại giao… Chủ tịch nước Lào tin rằng, Châu Á có khả năng giúp cho các xung đột trên thế giới được giải quyết thông qua con đường chính trị, ngoại giao, bằng cách “tìm kiếm điểm chung và gác lại sự khác biệt để tiến tới hướng giải quyết các bên đều thắng lợi”. Chủ tịch nước Lào hi vọng rằng, với những vai trò nổi bật và nhiều tiềm năng như đã nêu trên, Châu Á sẽ là một thành phần quan trọng để giải quyết những xung đột đã, đang và sẽ xảy ra.
Lào là một nước nhỏ, đang trong tình trạng kém phát triển, nhân dân Lào đã trải qua nhiều đau khổ của chiến tranh kéo dài hàng chục năm nên họ càng thấy rõ giá trị của hòa bình, độc lập dân tộc. Trong điều kiện hòa bình, ổn định của đất nước, Lào đã nỗ lực tích cực phát triển kinh tế – xã hội nhằm tạo dựng cuộc sống tốt đẹp cho nhân dân các bộ tộc Lào, cùng với sự ủng hộ, giúp đỡ có hiệu quả của các nước bạn bè và các tổ chức quốc tế là đối tác. Tạo niềm tin để có thể vượt qua những khó khăn, thách thức, nhất là việc biến một quốc gia không giáp biển trở thành quốc gia liên kết, kết nối với cộng đồng quốc tế, cũng như việc nỗ lực đưa Lào thoát khỏi tình trạng kém phát triển trong thời gian tới. Đồng thời, Lào đã nỗ lực cao trong thực hiện các nghĩa vụ của mình và sẽ tiếp tục hợp tác với các nước ASEAN và Châu Á cũng như các nước ngoài khu vực để nâng cao vai trò của Châu Á trong việc giải quyết các vấn đề thách thức xảy ra trong khu vực và trên thế giới; Lào sẽ thực hiện thành công nhiệm vụ Chủ tịch luân phiên ASEAN 2024.
Tổng hợp