Chuyên gia Lê Công Tá, người có đóng góp to lớn vào sự phát triển nông nghiệp nước bạn Lào, được lãnh đạo Lào và nhân dân Lào tin yêu vừa ra đi mãi mãi do tuổi cao, sức yếu.
Sau ngày đất nước Lào hoàn toàn giải phóng năm 1975, nhân dân Lào bước vào kỷ nguyên mới khôi phục kinh tế, xây dựng đất nước phồn thịnh. Theo yêu cầu của bạn, nhiều chuyên gia Việt Nam gồm các ngành kinh tế, văn hóa, giáo dục và khoa học kỹ thuật sang làm việc tại Viêng Chăn, được bạn Lào bố trí ở tại một tòa nhà 5 tầng, lăn sơn mầu xanh.
Trong số chuyên gia ở “lầu xanh” có kỹ sư Lê Công Tá, một chuyên gia giỏi về nông nghiệp, đặc biệt là kỹ thuật trồng lúa – cây lương thực chủ lực của Việt nam và của Lào. Công việc ông làm là cùng bạn Lào nghiên cứu điều kiện khí hậu, điều kiện tự nhiên tại các vùng để xây dựng quy trình công nghệ trồng lúa nước đạt năng suất cao, nhằm giảm tình trạng phá rừng làm nương rãy, hoặc gieo cấy lúa theo tập quán cũ lạc hậu. Ông chỉ có mặt ở Viêng Chăn mỗi khi về làm việc theo định kỳ và mở lớp tập huấn ngắn hạn cho cán bộ nông nghiệp ở Viêng Chăn và các tỉnh lân cận. Nơi làm việc chính của ông là tại đồng ruộng ở các đồng bằng lớn: Viêng Chăn, Xavẳnnakhệt và Chămpaxắc. Lăn lộn với đồng ruộng Lào, nghiên cứu cấu tạo chất đất, nguồn nước và tìm giống lúa thích hợp với từng vùng canh tác. Dáng người mảnh khảnh, nước da ngăm đen bởi nắng, gió Lào, miệng nói tay làm cùng với cán bộ nông nghiệp và nông dân Lào, nhiều người nói vui “Chuyên gia Tá là người Lào, gốc Việt”.
Chuẩn bị cho công cuộc đổi mới ở Lào bắt đầu từ năm 1986, tập trung tháo gỡ khó khăn, phát triển kinh tế, lấy nông nghiệp làm khâu đột phá hàng đầu, kỹ sư Lê Công Tá nhiều lần được mời vào Km 6 – Viêng Chăn báo cáo với đồng chí Cayxỏn Phômvihản, Tổng Bí thư Đảng Nhân dân Cách mạng Lào về vấn đề phát triển nông nghiệp, đặc biệt là coi trọng trồng lúa nước, thay đổi căn bản tập quán canh tác cũ lạc hậu; những kinh nghiệm và công nghệ trồng lúa cao sản tại Việt Nam với phương châm: “ nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống” và phát triển kinh tế hộ gia đình theo mô hình “ vườn, ao, chuồng”. Tiếp đó ông kiến nghị những bước đi cần thiết nhằm tạo sự chuyển biến cơ bản, vững chắc trong sản xuất nông nghiệp và phát triển nông thôn mới tại Lào.
Chuyên gia Lê Công Tá còn có vinh dự cùng các đồng chí lãnh đạo Bộ Nông, Lâm nghiệp Lào tháp tùng đồng chí Tổng Bí thư Cayxỏn Phômvihản về các địa phương làm việc với lãnh đạo các tỉnh, đến những bản trọng điểm vùng trồng lúa đối thoại với cán bộ, với bà con nông dân về điều kiện tự nhiên từng vùng, tìm giải pháp thích hợp phát triển sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là kỹ thuật trồng lúa cho năng suất cao và coi trọng kinh tế hộ gia đình. Những kiến nghị của chuyên gia nông nghiệp Lê Công Tá về cải tạo đồng ruộng, làm thủy lợi và kỹ thuật trồng lúa cho năng xuất cao, trong nhiều năm qua được bà con nông dân các đồng bằng lớn Viêng Chăn, Xavẳnnakhệt, Chămpaxắc và nhiều tỉnh ở Lào thực hiện, có hiệu quả.
Câu chuyện về người kỹ sư Lê Công Tá đóng góp cho nông nghiệp và nông thôn Lào đã được kể lại qua bài viết “Chuyên gia Lê Công Tá – “Người Lào gốc Việt” yêu cây lúa” của Tiến sĩ Nguyễn Kim Sơn, chuyên gia Việt Nam làm việc tại Km 6 – Thủ đô Viêng Chăn trong tổ chuyên gia giúp việc đồng chí Cayxỏn Phômvihản, Tổng Bí thư Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, từ năm 1981 – 1986. Bài viết trong cuốn sách “Vững bền hơn núi sông” của tác giả Nguyễn Thế Nghiệp, Phóng viên TTXVN, chuyên gia giúp Lào nhiều năm, từng là Trưởng Cơ quan thường trú TTXVN tại Viêng Chăn.
Kỹ sư Lê Công Tá là một chuyên gia giỏi về nông nghiệp, có nhiều đóng góp cho nông nghiệp và nông thôn Lào, được lãnh đạo Lào và nhân dân Lào tin yêu. Đến nay, tuổi cao, sức yếu, ông mất hồi 12h30 ngày 9/10/2020. Tang lễ tổ chức hồi 9h ngày 12-10, tại nhà tang lễ Bệnh viên E, lễ hỏa táng tổ chức tại Đài hóa thân Hoàn Vũ, Hà Nội.
Nguyễn Thế Nghiệp