Tại kỳ họp thường kỳ 8, Quốc hội Lào khóa IX, ngày 20/11, ông Thanta Kongphali, Đại biểu Quốc hội khu vực bầu cử số 18 tỉnh Xaisomboun, Phó Chủ tịch Ủy ban Kế hoạch, Tài chính và Kiểm toán Quốc hội đã đóng góp ý kiến vào báo cáo thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và Kế hoạch ngân sách nhà nước của Chính phủ.
Theo đại biểu Thanta Kongphali, trong năm 2025 Chính phủ cần gửi Kế hoạch phân bổ ngân sách năm 2025 cho 42 bộ, cơ quan và 18 tỉnh thành trên cả nước, báo cáo đầy đủ các phần chi ngân sách, từ chi thường xuyên và chi đầu tư để phân phát cho các đại biểu để các đại biểu thay mặt người dân nghiên cứu, xem xét tính hợp lý trong việc phân bổ, bảo đảm tính công bằng và bình đẳng trước pháp luật, cần nhìn nhận vào nhu cầu phát triển ở đâu để phân bổ ngân sách phù hợp; vấn đề cần quan tâm là phải chú ý đến thu ngân sách, vì thời gian qua có một số vấn đề chưa hợp lý cần giải quyết, như việc lập kế hoạch thu ngân sách chưa phù hợp và sát với thực tế. Từ kết quả thực hiện công tác ngân sách năm 2023 cho thấy thu ngân sách vượt kế hoạch hơn 12 nghìn tỷ Kip, đến năm 2024 thu ngân sách chuyên môn và đầu tư cũng đã vượt kế hoạch khoảng 941 tỷ Kip. Ông cũng cho biết, hiện nay có ý kiến cho rằng, do mục tiêu thu ngân sách trong kế hoạch được đưa ra thấp, nên kết quả thu mới vượt kế hoạch.
Vấn đề hiện đại hóa trong lĩnh vực thu ngân sách chưa được thực hiện liên tục, chưa làm đến cùng, chưa sử dụng các công cụ hiện đại, chưa đảm bảo minh bạch, kết hợp với kiểm toán nội bộ chưa quyết liệt; vấn đề xin miễn, giảm thuế dẫn đến mất đi nguồn thu nhập lẽ ra phải kiếm được. Do vậy, đề nghị số liệu phân bổ ngân sách đầu tư công năm 2025 phải được gửi đến từng ủy ban và từng khu vực bầu cử để xem xét tính phù hợp trong việc hạch toán các dự án thanh toán nợ, dự án tiếp tục thực hiện và dự án đề nghị mới để có ý kiến và gửi lại cho Chính phủ chỉnh sửa, hoàn thiện và thông qua tại kỳ họp.
Đại biểu Thanta Kongphali đề nghị các đại biểu cần cùng nhau đưa ra các ý kiến về những vấn đề lớn trong đầu tư công như: Tăng quyền cho Hội đồng nhân dân tỉnh xem xét phê duyệt các dự án đầu tư nhà nước trị giá hơn 20 tỷ Kip đã được nhất trí về mặt nguyên tắc, đề nghị Chính phủ chuẩn bị đề xuất điều chỉnh những điều khoản nào của luật liên quan, lựa chọn ưu tiên dự án căn cứ nhu cầu thực tế và phân bổ dự án theo nhu cầu cần thiết, cấp thiết của người dân một cách hợp lý. Vấn đề đề xuất tăng giá trị công trình để tiếp tục hoàn thiện trong tình hình kinh tế còn khó khăn, giá vật liệu xây dựng ngày càng tăng, nếu tính theo chỉ số giá tiêu dùng hay CPI năm 2016 là 100 điểm , năm 2023 sẽ tăng lên 170 điểm và đến tháng 10 năm 2024 sẽ đạt 250 điểm, tức là tổng giá sẽ tăng gấp 2,5 lần.
Đối với đầu tư ngành giáo dục, đại biểu cho rằng: Thực trạng ngành giáo dục hiện nay cho thấy cần phải đẩy mạnh cải cách giáo dục trở lại, các nguồn chi ngân sách nội bộ cho ngành giáo dục còn rất thấp; phần lớn vẫn dựa vào viện trợ, đóng góp từ xã hội. Bộ Giáo dục và Thể thao cần có cách thu thập số liệu chính xác hơn để có thể so sánh tỷ lệ chi tiêu cho giáo dục trên GDP theo kinh nghiệm quốc tế. Tuy nhiên, nhất trí rằng việc so sánh chỉ nên giới hạn trong phạm vi giáo dục trong hệ thống chung để cách giải thích không quá rộng, cần nhấn mạnh vào việc tăng chi từ ngân sách nội bộ cho Bộ Giáo dục và Thể thao theo ngành dọc nhiều hơn vì thời gian qua việc thực hiện khoản chi này còn hạn chế. Chẳng hạn, năm 2023, Bộ Giáo dục và Thể thao có thu nhập chuyên môn là 12,8 tỷ Kip và nhận được ngân sách chi 507 tỷ Kip, nếu so với nhu cầu rất lớn, ngân sách nội bộ nhận được thậm chí chưa bằng ¼ nhu cầu cần thiết cho lĩnh vực này.
Tổng hợp
