Xuất hiện nhiều tại khu vực sông Mekong biên giới Lào, Campuchia. Loài các được xem là báu vật quốc gia của Campuchia và được người dân vùng ĐBSCL tại Việt Nam tôn là “thần” đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.
Theo khảo sát của Quỹ quốc tế bảo vệ thiên nhiên tại vùng Mekong WWF Mekong, quần thể cá heo nước ngọt Irrawaddy tại Lào đã giảm từ 6 cá thể xuống chỉ còn 3 cá thể vào cuối năm 2017. Tổ chức này dự đoán loài cá quý hiếm này sẽ không còn được nhìn thấy tại Lào trong vòng vài năm tới.
Tại nơi được cho là có nhiều cá heo nước ngọt sinh sống nhất tại vùng Mekong là Campuchia, năm 2012 chính phủ Campuchia ra quyết định lập khu vực bảo tồn cá heo nước ngọt Irrawaddy trên sông Mekong với chiều dài 180 km, nó trải dài từ tỉnh Kratie ở phía đông Campuchia tới biên giới với Lào. Người dân vẫn được phép câu cá trong khu bảo tồn, song chính phủ cấm sử dụng nhà nổi, lồng cá và lưới quét bởi chúng đe dọa mạng sống của cá nược. Tuy nhiên, WWF cho rằng chỉ còn khoảng 85 cá thể cá heo Irrawaddy còn sống tại nơi được xem là thiên đường của loài cá này cách đây 60-70 năm về trước.
Hiện nay, những cá thể cá heo nước ngọt còn sót lại chỉ sống ở một nơi duy nhất là vụng bảo tồn Donkhon, trên địa bàn hai bản Hangkhone và Hangsadam, huyện Khong, tỉnh Champasak, nơi giáp với biên giới Campuchia. Cá heo nước ngọt Irrawaddy rất dễ bị tổn thương trước các can thiệp từ phía con người hơn là các loài cá heo sông khác. Mối đe dọa trực tiếp đối với chúng là việc săn bắt để lấy mỡ. Là một loài được coi là nguy cấp, chúng được luật pháp bảo vệ trước tình trạng săn bắt, tuy nhiên, hiệu lực pháp lý có thể là không đảm bảo trên một đường biên dài tới hàng ngàn ki-lô-mét. Việc mắc phải các lưới đánh cá cũng như các thương vong của cá của cá heo nước ngọt Irrawaddy do việc sử dụng chất nổ bừa bãi để đánh bắt cá là khá phổ biến.
Du khách có thể di chuyển từ thủ phủ Pakse của Champasack về huyện Khong các đó hơn 100 Km về phía Nam trong khoảng 2 tiếng để đến bến Vụng bảo tồn cá heo nước ngọt, sau đó sử dụng thuyền của người dân địa phương để đến nơi sinh sống của loài này, trong tiếng Lào được gọi là Pà Khà.
Tổng hợp