Tăng trưởng kinh tế của Lào đang tiếp tục phải đối mặt với những thách thức, với mức tăng trưởng ước tính của năm 2023 vẫn ở dưới mức năm 2019 và khả năng sẽ giữ nhịp độ này trong năm 2024.
Theo báo cáo “Đẩy nhanh cải cách để tăng trưởng” của WB, Ngân hàng đã chỉ ra khó khăn và thách thức mà Lào sẽ đối mặt nhằm duy trì nhịp độ tăng trưởng của quốc gia, GDP của Lào ước tính tăng 3,7% vào năm 2023, giảm so với mức tăng trưởng 5,5% được ghi nhận vào năm 2019.
Đóng góp tích cực cho tăng trưởng đến từ các lĩnh vực như du lịch, vận tải, hậu cần và khai thác mỏ. Tuy nhiên, sự bất ổn kinh tế, kỹ năng lao động thấp, tình trạng lao động di cư ra nước ngoài và môi trường kinh doanh đầy thách thức là những trở ngại lớn cho sự tăng trưởng mạnh mẽ hơn. Đầu tư nước ngoài, đặc biệt là trong lĩnh vực điện và khai thác mỏ, đã tăng đáng kể vào năm 2023, trong khi nguồn thu được cải thiện đã giúp bù đắp chi tiêu công tăng lên. Tuy nhiên, lạm phát cao do đồng tiền Lào mất giá đã hạn chế tiêu dùng.
Tỷ giá hối đoái chính thức trung bình hàng năm của đồng kip Lào/đô la Mỹ suy yếu 31% vào năm 2023, dẫn đến giá cả trong nước thay đổi đáng kể, đặc biệt là trong lĩnh vực thực phẩm, vận tải, khách sạn và nhà hàng. Theo WB, mặc dù thu nhập trung bình của hộ gia đình được cải thiện vào năm 2023, nhưng khoảng 1/3 số hộ gia đình ở Lào, đặc biệt là các gia đình có thu nhập thấp, đã bị suy giảm sức mua.
Các cuộc khảo sát của WB cho thấy hơn 30% gia đình đã giảm chi tiêu cho y tế và giáo dục, trong khi ở các khu vực thành thị, do không còn nhiều diện tích nông nghiệp, an linh lương thực là vấn đề khá đáng lo ngại. Năm 2024, GDP dự kiến sẽ tăng 4%, được hỗ trợ bởi sự tăng trưởng hơn nữa về dịch vụ và đầu tư vào ngành điện và các đặc khu kinh tế. Tuy nhiên, những thách thức như đồng Kíp mất giá, lạm phát cao và nhu cầu trả nợ nước ngoài cao dự kiến sẽ còn tồn tại.
Theo báo cáo, từ năm 2020 đến năm 2023, khoảng 2 tỷ USD, chiếm khoảng 5% GDP theo tỷ giá năm 2023, các khoản thanh toán gốc và lãi đối với các khoản nợ Trung Quốc đã được hoãn lại. Các nghĩa vụ trả nợ cũng tiếp tục đặt ra những thách thức đáng kể, khi khả năng tiếp cận thị trường vốn quốc tế ngày càng xấu đi.
Để giải quyết những thách thức này, báo cáo khuyến nghị Chính phủ Lào ưu tiên cải cách trong các lĩnh vực quan trọng như quản lý nợ, huy động nguồn thu, quản lý đầu tư công, ổn định khu vực tài chính và môi trường kinh doanh. Trong khi những cải cách thu ngân sách gần đây cho thấy nhiều hứa hẹn, báo cáo nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng tốc các nỗ lực cải cách để khôi phục sự ổn định kinh tế vĩ mô.
Ngoài ra, báo cáo nhấn mạnh sự lo ngại trong lĩnh vực giáo dục, đặc biệt là sự sụt giảm tài trợ cho giáo dục công, với ngân sách năm 2023 thấp hơn 38% so với năm 2013 khi điều chỉnh theo lạm phát. Trong khi đó, ngày càng nhiều trẻ em bỏ học và mức độ tiếp cận giáo dục cũng gặp trở ngại. Vì vậy, việc tái ưu tiên khẩn cấp và tăng phân bổ ngân sách được coi là cần thiết để cải thiện chất lượng giáo dục và đảm bảo tăng trưởng bền vững trong dài hạn.
Tổng hợp
