Giao đất, giao rừng là giao đất nông nghiệp cho các gia đình, giao đất rừng tự nhiên hiện có ở khu vực ranh giới bản cho bản quản lý, bảo vệ và giao đất rừng suy thoái cho cá nhân để trồng cây, phục hồi rừng. Đây là chủ trương quy hoạch sử dụng đất và giao đất – giao rừng ở cấp bản, là việc xác định ranh giới đất đai để bản quản lý, bảo vệ, phát triển và sử dụng bền vững, nhằm mục đích đảm bảo quyền lợi cho người dân, chấm dứt việc phá rừng làm nương rẫy và tạo việc làm ổn định cho người dân các bộ tộc.
Ông Somvang Phommavong, Vụ trưởng Vụ Lâm nghiệp/Bộ Nông – Lâm cho biết: Việc quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp, rừng cấp bản giúp người dân ý thức được các quy định quản lý, bảo vệ đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp trong khu vực quản lý của bản, như khu sản xuất nông nghiệp, khu rừng phòng hộ, rừng dự trữ, rừng sản xuất của bản; tạo điều kiện cho việc sử dụng đất nông nghiệp, đất rừng giữa các bản hiệu quả, tăng cường trồng cây và trồng rừng để nhanh chóng phục hồi rừng suy thoái, góp phần tăng mức độ che phủ rừng; người dân có đất sản xuất ổn định bằng cách luân canh trên diện tích được chỉ định theo phương án giao đất thay vì phá rừng để làm nương rẫy là giải pháp phù hợp cho người dân miền núi.
Từ năm 1996 – 2000, việc tổ chức thực hiện chính sách giao đất, giao rừng chưa được triển khai thành hệ thống, phần lớn chỉ tập trung vào việc cấp đất, cấp rừng, còn việc thúc đẩy sử dụng đất sản xuất để cải thiện điều kiện sống vẫn chưa hiệu quả do thiếu kinh phí và hướng dẫn kỹ thuật. Cơ chế phối hợp giữa các ngành liên quan ở cả cấp Trung ương và địa phương chưa đồng bộ, sự tham gia vào cuộc của các ngành liên quan còn hạn chế; ngân sách phục vụ cho công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả từ các ban ngành liên quan và chính quyền địa phương sau khi hoàn thành việc giao đất, giao rừng cho người dân sử dụng và quản lý còn khó khăn.
Để giải quyết thực trạng trên, Vụ Lâm nghiệp đã nghiên cứu ban hành văn bản pháp lý liên quan để người dân tham gia bảo vệ trồng và sử dụng rừng đạt hiệu quả cao nhất cho Nhà nước và các bên liên quan tiếp tục thực hiện Luật quy hoạch dân cư và nghề nghiệp, tạo các điều kiện thuận lợi, ưu tiên cho hoạt động đầu tư phát triển nông thôn, xóa đói giảm nghèo theo kế hoạch đề ra.
Ông Somvang Phommavong cho biết thêm: Đối với người dân ở các khu vực rừng như rừng phòng hộ, rừng dự trữ, để đảm bảo rừng không bị lấn chiếm cần tiến hành quy hoạch, xác định vùng cấm để quản lý và bảo vệ chúng khỏi sự xâm lấn và phá hủy bằng nhiều cách khác nhau.
Đồng thời, cần xác định địa bàn quản lý cho những người dân định cư trong hoặc gần diện tích rừng nói trên không có nhu cầu di dời đi nơi khác để quản lý, sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp hàng hóa, cũng như nâng cao đời sống của họ, bảo vệ, phát triển rừng và đa dạng sinh học một cách bền vững, mang lại lợi ích phù hợp; quy hoạch dân cư và nghề nghiệp ổn định, xây dựng kinh tế hộ gia đình, thành hàng hóa và hình thành các hình thức kinh tế hợp tác phù hợp như trồng cây nông nghiệp, chăn nuôi, lâm sản và thủ công mỹ nghệ cho người dân các bộ tộc sống trong khu vực rừng, phấn đấu chấm dứt tình trạng người dân di cư đến định cư tại rừng phòng hộ, rừng dự trữ, chấm dứt nạn phá rừng bừa bãi để làm nương rẫy; thúc đẩy, khuyến khích đầu tư của các bên vào phát triển du lịch tự nhiên tại các khu rừng phòng hộ, rừng dự trữ hoặc các vườn quốc gia gắn với bảo vệ rừng và phục hồi rừng; đồng thời khuyến khích các cá nhân, pháp nhân, tổ chức tham gia phục hồi, bảo vệ rừng bằng việc ký kết hợp đồng và thực hiện chính sách chia sẻ lợi ích hợp lý theo quy định của pháp luật; giao trách nhiệm cho bản chủ động trồng cây, phục hồi rừng cũng như quản lý, bảo vệ rừng trên khu vực quản lý của bản theo hướng 3 xây.
Tổng hợp