Hiến pháp nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào số đầu tiên được ban hành sử dụng vào ngày 15/08/1991 và đã được sửa đổi 2 lần vào năm 2003 và 2015; suốt thời gian qua, Nhà nước Lào đã triển khai hiến pháp thành 167 văn bản luật, trong đó có 75 văn bản luật về lĩnh vực kinh tế, 42 văn bản luật về kinh tế – xã hội, 32 văn bản luật về hành chính, tư pháp, 13 văn bản luật về quốc phòng, an ninh, 5 văn bản luật về công tác đối ngoại; các văn bản pháp lý, nội dung hiến pháp quy định đã trở thành công cụ chính để điều chỉnh các mối quan hệ xã hội theo đường lối đổi mới toàn diện có nguyên tắc của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, giúp cho việc quản lý Nhà nước, quản lý kinh tế – xã hội bằng pháp luật được triển khai thực hiện nghiêm túc và hiệu quả, thể hiện được tinh thần thượng tôn pháp luật, việc thực hiện theo hiến pháp và pháp luật của toàn xã hội được nâng cao, trở thành điều kiện cơ bản để xây dựng nhà nước Lào thành nhà nước pháp quyền. Qua tổ chức thực hiện nhận thấy có một số điều khoản cần phải có sự nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung để phù hợp với điều kiện, tình hình mới hiện nay.
Theo đó, định hướng sửa đổi Hiến pháp Nhà nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào lần này sẽ tập trung vào các nội dung chính như: Tiếp tục triển khai đường lối đổi mới toàn diện có nguyên tắc của Đảng, như Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về việc tiếp tục đẩy mạnh triển khai đường lối đối mới sâu rộng, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, sâu sắc và toàn diện trong công tác lãnh đạo của Đảng; Nghị quyết của Bộ Chính trị về xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ trong giai đoạn mới. Sửa đổi một số điều khoản về hệ thống cơ quan quản lý Nhà nước các cấp, như cơ quan hành chính cấp địa phương phù hợp hơn với nhiệm vụ chính trị của Đảng, Nhà nước trong giai đoạn mới, có thể đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cần thiết trong điều hành Nhà nước, quản lý kinh tế – xã hội bằng luật pháp hiệu quả, chất lượng cao hơn, bảo đảm thực hiện cùng lúc 2 nhiệm vụ chiến lược là bảo vệ và xây dựng đất nước. Hiến pháp sửa đổi mới này cần phù hợp với nội dung cơ bản trong cương lĩnh chính trị của Đảng và các văn bản pháp lý của các kỳ Đại hội Đảng. Trở thành căn cứ cơ bản bảo đảm việc xây dựng và sửa đổi luật pháp trong thời gian tới thành hệ thống đồng bộ, phù hợp, chặt chẽ và có tính khả thi. Phấn đầu hoàn thiện việc sửa đổi hiến pháp vào giữa năm 2025 và có thể đưa vào xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9 Quốc hội Lào khóa IX.
Việc sửa đổi hiến pháp lần này sẽ tập trung nghiên cứu, sửa đổi một số chương, một số điều cần thiết, như Chương về quản lý hành chính địa phương và có thể nghiên cứu đề nghị bổ sung một số điều hoặc một số quy định cần thiết, quan trọng khác. Việc sửa đổi hiến pháp lần này cần: Bảo đảm nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng NDCM Lào gắn liền với việc phát huy vai trò quản lý của Nhà nước dân chủ nhân dân và thực hiện quyền dân chủ của người dân Lào các dân tộc; bảo đảm thực hiện theo nguyên tắc tập trung dân chủ và thống nhất quyền lực dưới sự lãnh đạo của Đảng NDCM Lào; có mục đích và phù hợp với Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục đẩy mạnh triển khai đường lối đổi mới sâu rộng, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, sấu sắc và toàn diện trong công tác lãnh đạo của Đảng, cũng như Nghị quyết của Bộ Chính trị về xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ trong giai đoạn mới; bảo đảm tính khoa học trong xây dựng và hoàn thiện các văn bản pháp lý, nghiên cứu và quy định nội dung có trọng tâm, rõ ràng và cụ thể, tiến hành tham vấn, vận động trí tuệ của toàn thể hệ thống chính trị, nhân dân các bộ tộc, các thành phần nhà nước và tư nhân, bao gồm các nhà đầu tư trong và ngoài nước, đúc rút kinh nghiệm phù hợp của nước ngoài để nội dung của hiến pháp mới đầy đủ, chặt chẽ và có tính khả thi cao; tập trung nghiên cứu, hoàn thiện một số nội dung lớn, quan trọng của hiến pháp, như vấn đề quy định vai trò lãnh đạo của Đảng sẽ được giữ nguyên hoặc điều chỉnh nội dung rõ ràng hơn trước, vấn đề mục tiêu xã hội chủ nghĩa, vấn đề xây dựng nền kinh tế độc lập, từ chủ, quy định vị trí, vai trò, quyền và nhiệm vụ của các cơ quan chính quyền nhà nước cấp trung ương…
Tổng hợp