Trải qua nhiều thử thách khắc nghiệt cả trong chiến tranh cũng như trong thời kỳ xây dựng và phát triển đất nước, mối quan hệ đặc biệt xuyên thế kỷ Việt Nam – Lào đã trở thành một tấm gương mẫu mực, thủy chung, trong sáng, vững bền và hiếm có trong quan hệ quốc tế.
Cửa khẩu Lao Bảo thuộc huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) là cửa khẩu biên giới tiêu biểu, kiểu mẫu trên tuyến biên giới Việt – Lào.
Mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện đó ngày nay không chỉ là tài sản vô giá của hai dân tộc, mà còn trở thành nền tảng vững chắc để hai nước tiếp tục sánh bước trên con đường phát triển phồn vinh.
Là hai nước láng giềng núi sông liền một dải, quan hệ gắn kết anh em giữa hai dân tộc Việt Nam và Lào đã được hình thành và hun đúc trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước. Trong 9 thập niên qua, nhờ nền móng vững chắc mà Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kaysone Phomvihane và Chủ tịch Suphanouvong xây dựng và được các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước vun đắp, bảo vệ bằng cả mồ hôi, xương máu, mối quan hệ thủy chung trong sáng, trước sau như một giữa hai dân tộc Lào-Việt Nam đã không ngừng được củng cố và ngày càng phát triển.
Nhìn lại chặng đường lịch sử hào hùng đã qua, Việt Nam và Lào có thể tự hào về quá trình hình thành và phát triển của mối quan hệ đặc biệt, hiếm có giữa hai dân tộc. Trong thời kỳ kháng chiến cứu nước, quân đội và nhân dân hai nước đã luôn đồng cam cộng khổ, cùng sát cánh bên nhau trong một chiến hào trên tinh thần “Hạt muối cắn đôi, cọng rau bẻ nửa” với một tình cảm tin cậy, chí tình chí nghĩa, trước sau như một. Nhờ quan hệ đặc biệt đó, quân đội và nhân dân hai nước đã cùng đoàn kết giành hết thắng lợi này đến thắng lợi khác mà đỉnh cao là Đại thắng mùa Xuân 1975 tại Việt Nam và Chiến thắng ngày 2/12/1975 tại Lào.
Hòa bình lập lại, quan hệ giữa hai nước chuyển từ đoàn kết trong chiến đấu chống kẻ thù chung sang quan hệ hữu nghị, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân Cách mạng Lào. Ngày 18/7/1977, hai nước ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác, không chỉ giúp thiết lập nền tảng pháp lý vững chắc cho việc tăng cường và mở rộng mối quan hệ đặc biệt Việt Nam – Lào trong thời kỳ mới, mà còn giúp tạo cơ sở để hai nước tiến tới ký kết hàng loạt các thỏa thuận hợp tác sau này.
Trong quá trình hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau sau chiến tranh, Việt Nam đã cử nhiều đoàn chuyên gia sang giúp bạn Lào bảo đảm an ninh, ổn định đời sống, khôi phục sản xuất và phát triển kinh tế. Quan hệ hợp tác, giúp đỡ, hỗ trợ đó được thực hiện trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau; đề cao ý chí tự lực, tự cường, hợp tác bình đẳng và cùng có lợi. Kể từ khi hai nước bắt đầu công cuộc đổi mới hơn 3 thập niên trước, hai nước tiếp tục đoàn kết, kề vai sát cánh, giúp đỡ lẫn nhau trên mọi lĩnh vực và cùng đạt được nhiều thành tựu to lớn trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
Sự gắn bó đó không chỉ giúp quan hệ chính trị giữa Việt Nam – Lào ngày càng phát triển, đi vào chiều sâu và tạo sự tin cậy lẫn nhau, đảm bảo vai trò, quy định hướng đi chung cho quan hệ của hai nước, mà còn tạo điều kiện để quan hệ hợp tác giữa hai nước ngày càng phát triển mạnh mẽ và rộng khắp trong mọi lĩnh vực.
Theo số liệu thống kê của Ủy ban Hợp tác Lào – Việt, trong giai đoạn 2011-2020, tổng kim ngạch thương mại giữa hai nước ước đạt trên 10 tỷ USD. Đầu tư của Việt Nam vào Lào cũng đạt trị giá trên 4 tỷ USD với 414 dự án, đứng thứ 3 trong số 53 quốc gia và vùng lãnh thổ đang đầu tư, kinh doanh tại Lào (chỉ sau Trung Quốc và Thái Lan). Nhiều công trình, dự án hợp tác lớn được đưa vào hoạt động, góp phần thúc đẩy nền kinh tế Lào phát triển, tạo việc làm và thu nhập, hỗ trợ tốt công tác xóa nghèo và nâng cao dân trí cho người dân Lào.
Đặc biệt, để giúp Lào phát triển nguồn nhân lực, yếu tố quyết định cho sự phát triển của mỗi nước, ngoài việc tập trung hỗ trợ xây dựng hàng loạt cơ sở giáo dục, Chính phủ Việt Nam cũng giúp Lào đào tạo hàng vạn nhân lực chất lượng cao. Các sinh viên này sau khi tốt nghiệp về nước đã tham gia vào đội ngũ quản lý, chuyên gia ở nhiều lĩnh vực khoa học, công nghệ, đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong phát triển kinh tế-xã hội của Lào trong giai đoạn mới. Trong giai đoạn 2011-2020, đã có tới trên 30.000 sinh viên Lào theo học tại Việt Nam và hiện vẫn có 16.664 học sinh của đất nước Triệu Voi đang tiếp tục dùi mài kinh sử trên các giảng đường tại đất nước hình chữ S…
Năm 2020, bất chấp đại dịch COVID-19 làm đình trệ các hoạt động trên khắp thế giới, quan hệ ngoại giao giữa hai nước tiếp tục phát triển tốt đẹp. Hai bên duy trì tốt việc trao đổi đoàn và triển khai các cơ chế hợp tác song phương. Trong bối cảnh dịch bệnh có nhiều diễn biến phức tạp, hai bên đã có nhiều sáng kiến tổ chức các hoạt động đối ngoại trực tuyến, bảo đảm triển khai tốt các nội dung hợp tác giữa hai nước.
Đặc biệt, mặc dù gặp nhiều khó khăn do đại dịch COVID – 19 và thiệt hại lớn về người và của do thiên tai, nhưng Việt Nam vẫn tích cực hỗ trợ Lào không chỉ trong phòng chống COVID-19 mà còn luôn hỗ trợ mỗi khi người dân Lào gặp khó khăn. Món quà 1.000 tấn gạo của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam gửi tặng nhân dân miền Trung Lào bị ảnh hưởng lũ lụt mới đây chỉ là một trong rất nhiều nghĩa cử thể hiện tinh thần “hạt muối cắn đôi, cọng rau bẻ nửa” của tình đoàn kết Việt Nam – Lào.
Nằm ở trung tâm thủ đô Viêng Chăn, tòa Nhà Quốc hội mới của Lào – quà tặng của Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam dành cho Đảng, Chính phủ và nhân dân Lào hiện đang gấp rút được hoàn thiện và dự kiến sẽ được bàn giao vào cuối tháng 2/2021 để Quốc hội Lào khóa IX có thể tổ chức phiên họp đầu tiên vào tháng 3/2021. Công trình mang đậm kiến trúc Lào này sẽ là một trong những biểu tượng mới cho mối quan hệ thủy chung trong sáng và trước sau như một giữa Lào và Việt Nam.
Không chỉ trong khuôn khổ song phương, tình đoàn kết đặc biệt Việt Nam và Lào còn thể hiện rõ nét tại các diễn đàn đa phương như Liên hợp quốc, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), hợp tác tiểu vùng… góp phần nâng cao uy tín và vị thế của mỗi nước ở khu vực và trên thế giới. Trong năm 2020, Lào đã tích cực ủng hộ Việt Nam trong vai trò Chủ tịch ASEAN và ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc 2020-2021. Hai nước cũng phối hợp chặt chẽ trong các cơ chế tiểu vùng Mekong, nhất là trong các vấn đề liên quan đến kết nối, phát triển kinh tế, an ninh nguồn nước, thu hẹp khoảng cách phát triển…
Có thể nói, với truyền thống gắn bó, thủy chung cùng sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của lãnh đạo cấp cao hai nước, sự quyết tâm và nỗ lực của các bộ, ban, ngành và người dân Việt Nam-Lào, mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, tình đoàn kết đặc biệt và sự hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước Việt Nam-Lào sẽ ngày càng vững chắc, trường tồn với thời gian, đáp ứng nguyện vọng thiết tha của nhân dân hai nước là xây dựng thành công nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh và xây dựng thành công nước Lào hòa bình, độc lập, dân chủ, thống nhất và phồn vinh, đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới.
Theo TTXVN
