Nghĩa tình trên đất nước Triệu Voi

Kết quả đó có sự giúp đỡ chí tình, chí nghĩa của đồng bào các dân tộc sinh sống phía Tây dãy Trường Sơn. Trong lần gặp lại Đại tá Hồ Trọng Bình, nguyên Đội trưởng Đội Quy tập mộ liệt sĩ, Bộ CHQS Nghệ An những ngày tháng 7 nhiều ý nghĩa này, khi chúng tôi nhắc đến danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân của Đội, Đại tá Hồ Trọng Bình chia sẻ đầy xúc động: “Có được danh hiệu cao quý ấy, ngoài sự tận tâm, hết lòng với nhiệm vụ của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ trong toàn Đội còn có sự giúp đỡ chí nghĩa, chí tình của nhân dân các bộ tộc Lào. Chính nhờ sự giúp đỡ đó đã giúp cán bộ, chiến sĩ đơn vị vượt lên mọi khó khăn, hiểm nguy hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao”.

Đội quy tập mộ liệt sĩ, Bộ CHQS tỉnh Nghệ An thực hiện nhiệm vụ ở tỉnh Xây Xổm Bun (Lào).

Từ lời tâm sự của Đại tá Hồ Trọng Bình, chúng tôi nhớ tới chuyến đi tìm mộ liệt sĩ cùng Đội Quy tập mộ liệt sĩ, Bộ CHQS Nghệ An trên đất Bạn vào năm 2011. Lần đó, chúng tôi cùng một số cán bộ, chiến sĩ trong đội đi trên chiếc xe Zin “3 cầu”  xóc “nảy lửa” mỗi khi leo dốc hay qua những đoạn đường ổ gà. Trên chuyến xe “bão táp” đó, sau này chúng tôi mới nhận ra, có một cụ ông người Lào vẫn lẳng lặng, trầm ngâm. Tìm hiểu chúng tôi mới biết, đó là ông Phai Đa Giàng, tình nguyện viên chỉ đường tìm hài cốt liệt sĩ cho đội. Chỉ khi lán dã chiến được dựng lên bên khoảnh rừng, tấm sơ đồ được trải ra, chúng tôi mới thấy một Phai Đa Giàng linh hoạt, nhanh nhẹn, khác biệt hoàn toàn lúc trên đường. Thậm chí trong cái nhíu mắt, nhăn mày của ông có những thoáng lanh lẹ lạ thường.

Bên chén nước chè xanh nhẹ, ông Phai Đa Giàng chia sẻ, bản thân ông từng là lính dưới chế độ tay sai Vàng Pao trong những năm hai nước Việt Nam và Lào cùng kề vai sát cánh trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Sau chiến tranh, bỏ lại quá khứ nhiều lầm lạc, Phai Đa Giàng cùng gia đình chuyển đến cư trú tại bản Lạt Huồng, huyện Mường Pẹt, tỉnh Xiêng Khoảng, CHDCND Lào. Tại đây, ông đã rất nhiều lần giúp bộ đội Việt Nam tìm kiếm, cất bốc hài cốt liệt sĩ. Trong đó, chỉ riêng năm 2011, ông Phai Đa Giàng đã giúp Đội quy tập tìm kiếm được 6 hài cốt liệt sĩ hy sinh tại địa bàn bản Loong Chẹng, huyện Mường Pẹt, tỉnh Xiêng Khoảng.

Theo cán bộ, chiến sĩ Đội Quy tập mộ liệt sĩ Nghệ An thì trường hợp như ông Phai Đa Giàng là một trong hàng nghìn người dân Lào đã giúp Đội trong quá trình công tác trên nước Bạn. Trong câu chuyện với chúng tôi, Trung tá Trần Văn Phương, nguyên Chính trị viên Đội, hiện là trợ lý chính trị Ban CHQS huyện Hưng Nguyên (Nghệ An) nhắc mãi những việc làm nghĩa tình của nhân dân các bộ tộc Lào trong suốt 5 năm anh cùng đơn vị thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, cất bốc hài cốt liệt sĩ hy sinh trên nước Bạn. Có những bản làng, khi thấy bộ đội Việt Nam đi qua, có những bà mẹ dứt khoát phải mời bằng được bộ đội vào nhà ăn bữa cơm mới chịu. Nhiều người dân khi thấy bộ đội che lán ngoài rừng để tìm kiếm hài cốt liệt sĩ đã nấu cả thúng xôi nếp mang biếu bộ đội. Nhưng trong đó có một người dân mà theo anh không bao giờ anh quên. Đó là ông Phu Vông ở tỉnh Xiêng Khoảng. Mặc dù tuổi cao sức yếu, nhưng mỗi lần bộ đội Việt Nam đi tìm hài cốt liệt sĩ ông đều xung phong dẫn đường giúp bộ đội.

Hầu hết tại các địa bàn trọng yếu như Viêng Chăn, Xây Xổm Bun và Xiêng Khoảng đều có sự hy sinh của bộ đội quân tình nguyện Việt Nam. Tuy nhiên, việc xác định vị trí có hài cốt liệt sĩ là vô cùng khó khăn. Một phần do địa hình rừng núi, sông suối rất hiểm trở, xa khu dân cư, phần mộ liệt sĩ nằm phân tán. Mặt khác, do thời gian đã lâu địa hình có sự thay đổi lớn, trong khi đó mùa mưa kéo dài, ngày càng có ít người biết về địa điểm có phần mộ liệt sĩ… Những yếu tố đó đã tác động không nhỏ đến công tác tìm kiếm, cất bốc, quy tập hài cốt liệt sĩ. Thế nhưng, với sự giúp đỡ của nhân dân các bộ tộc Lào và sự nỗ lực của cán bộ, chiến sĩ, đến nay Đội đã tìm kiếm, cất bốc đưa được hơn 12.000 hài cốt liệt sĩ hy sinh trên đất bạn Lào về với quê mẹ thân yêu.

Thượng tá Nguyễn Văn Nam, Đội trưởng Đội quy tập mộ liệt sĩ, Bộ CHQS Nghệ An cho biết, đáp lại sự giúp đỡ của nhân dân các bộ tộc Lào, trong quá trình công tác trên đất nước Bạn, cán bộ, chiến sĩ trong toàn đội luôn xem đồng bào như anh em ruột thịt. Đi đến đâu, việc đầu tiên của Đội là dành một thời gian giúp nhân dân làm vệ sinh, khám cấp thuốc, chữa bệnh; sẻ chia lương thực thực phẩm, khẩu phần ăn của mình cho những gia đình khó khăn… “Chính những việc làm nghĩa tình đó không những giúp cán bộ, chiến sĩ đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà còn góp phần tô thắm thêm truyền thống hữu nghị, thủy chung, son sắt, gắn bó nghĩa tình giữa hai dân tộc Việt – Lào anh em” – Thượng tá Nguyễn Văn Nam cho biết thêm./.

Theo Dangcongsan