Giá xăng tại Lào tăng cao đáng kể cộng với cơ chế kiểm soát thiếu chặt chẽ tạo kẽ hở cho xăng dầu nhập lậu có cơ hội xuất hiện nhiều hơn tại nước này.
Theo thông tin từ một quan chức tại Bộ Công Thương Lào, giá xăng dầu trong nước đã tăng từ 700-810 kíp mỗi lít sau 10 tháng đầu năm 2019, đồng thời giá cả các mặt hàng tiêu dùng cũng tăng theo là cơ hội tốt cho xăng dầu kém chất lượng được nhập lậu vào Lào phổ biến.
Xăng dầu nhập lậu sẽ không phải chịu mức thuế mà Chính phủ Lào đang đánh vào các mặt hàng này, cụ thể là 39% đối với xăng cao cấp, 34% đối với xăng thường và 24% đối với dầu diesel. Việc vượt qua hệ thống kiếm soát chưa thực sẽ chặt chẽ sẽ khiến các đối tượng nhập lậu xăng dầu vào Lào trục lợi lớn khi móc nối được với các trạm xăng dầu bán lẻ.
Bên cạnh việc nhập từ các nhà phân phối lớn, nhiều trạm xăng thừa nhận tự ý mua xăng lẻ từ cò mồi để kiếm lợi nhuận, một cán bộ chức năng Bộ Công Thương mới đây cho hay.
Việc liên tiếp có các điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu, Bộ Công Thương Lào hiện quy định giá xăng cao cấp GP95 ở mức 10.680 kíp/lít, giá xăng thường GR91 ở mức 9.470 kíp/lít và dầu diesel ở mức 8.660 kíp/lít ở thành phố Vientiane. Các địa phương có giá chênh lệch từ 30-760 kíp/lít, phụ thuộc vào khoảng cách vận chuyển nhiên liệu đến các vùng đó. Tại Phongsaly, cực Bắc của Lào, nơi không có xăng cao cấp, giá xăng thường hiện đang ở mức 10.230 kíp/lít, dầu diesel có giá 9.420 kíp/lít, cao nhất cả nước.
Cũng theo khuyến nghị của Bộ Khoa học và Công nghệ Lào mới đây, việc Chính phủ cho phép xăng dầu nhập khẩu ồ ạt vào Lào tạo điều kiện cho xăng dầu lậu dễ dàng được tuồn vào nước này. Năm 2017 là thời điểm các trạm xăng tư nhân trong nước bị phát hiện bán xăng kém chất lượng cho người dùng cực lớn, có đến 30% tổng số các cây xăng được kiểm tra bị phát hiện bán hàng chất lượng thấp, tỷ lệ pha trộn cồn và phụ gia vượt quá mức quy định. Khu vực bị phát hiện nhiều nhất là các trạm nhiên liệu ở ngoại thành thủ đô Vientiane và dọc theo quốc lộ 13 phía Nam.
Mới đây, ADB cũng bày tỏ quan ngại việc sự gia tăng nhu cầu xăng dầu của Lào, quốc gia phải nhập khẩu hoàn toàn mặt hàng này sẽ dẫn đến mức bội chi lên 15% do lượng xăng dầu mà Lào mua trong năm nay dự kiến khoảng 1.96 tỷ lít, tăng 12% so với năm ngoái, chưa tính lượng lớn xăng dầu mà Trung Quốc được hưởng ưu đãi nhập khẩu để phục vụ cho dự án đường sắt.
Tính cả 9 dự án thủy điện mà Trung Quốc đang đầu tư vào Lào, dự kiến lượng xăng dầu nhập khẩu của nước này sẽ vượt 100 triệu lít trong năm 2019.
Xăng dầu tại Lào được phép nhập khẩu qua cả 16 cửa khẩu quốc tế giữa nước này và các nước láng giềng. Hiện lượng xăng dầu nhập lậu chưa có con số thống kê cụ thể, việc của người tiêu dùng vẫn là lựa chọn những điểm cung cấp nhiên liệu uy tín, trong đó có những doanh nghiệp lớn của Việt Nam đầu tư tại Lào như PVOIL hay Petrolimex.
Tổng hợp