Ngày 03/5/2024, Quốc hội cùng với Bộ Năng lượng và Mỏ đã tổ chức Hội thảo khoa học về thực hiện tầm nhìn, quy hoạch chiến lược phát triển khoáng sản, dưới sự đồng chủ trì của ông Sommad Pholsena, Phó Chủ tịch Quốc hội đồng Lào; bà Pingkham Lasasina, Chủ tịch Ủy ban kinh tế, công nghệ và môi trường/Quốc hội Lào và ông Thongphat Inthavong, Thứ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào, cùng các bộ phận liên quan tham dự.
Đây là hội nghị đầu tiên có sự trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm liên quan đến việc tổ chức triển khai nội dung tầm nhìn và quy hoạch chiến lược phát triển khoáng sản. Đây cũng là cơ hội tốt để ngành khoáng sản phổ biến các nội dung kế hoạch chiến lược trên, cũng như công tác quản lý phát triển khoáng sản cho toàn xã hội nhìn nhận và hiểu đúng vấn đề.
Hội nghị đã tổng kết việc thực hiện công tác quản lý thời gian qua, thấy rằng còn nhiều thách thức đối với ngành khoáng sản, liên quan trực tiếp đến việc tổ chức triển khai kế hoạch chiến lược phát triển khoáng sản đã được phê duyệt. Trong đó, chủ yếu phải đối mặt với những thách thức quy định quyền, vai trò, phân cấp quản lý giữa ngành liên quan, đặc biệt là ngành công thương, môi trường, tài chính, giao thông vận tải có một số vấn đề chưa rõ ràng, cụ thể, như công tác quản lý các nhà máy chế biến khoáng sản chưa có khu tô nhượng, môi trường khai thác và quản lý khoáng sản như cát, đá, đất đen, đỏ; Việc thực thi pháp luật, hợp đồng, văn bản pháp lý dưới luật chưa nghiêm túc, quyết liệt và chưa có sự thống nhất; một số dự án còn bất cập trong việc thực thi luật pháp, hợp đồng và kế hoạch hoạt động hiện vẫn chưa thể thực hiện các giải pháp và hủy bỏ hợp đồng; Việc thực hiện cơ chế thu nghĩa vụ chưa thành hệ thống, thiếu sự thống nhất và không thể thu theo quy định hợp đồng và kế hoạch đề ra, như phí tô nhượng, vốn theo hợp đồng, thuế lợi nhuận, thuế giá trị gia tăng và nhiều khoản khác.
Ngoài ra, việc cung cấp ngân sách Nhà nước vào công tác nghiên cứu thông tin địa chất và khoáng sản, đánh giá tài nguyên khoáng sản còn hạn chế, chủ yếu dựa vào nguồn tài trợ từ các nước lân cận như: Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản và Thái Lan; Công tác quản lý các hoạt động liên quan đến khoáng sản còn chưa tập trung, quy trình thực hiện rườm rà, phức tạp, gây ra tình trạng chồng chéo diện tích; Quá trình lựa chọn nhà đầu tư còn vội vàng và chưa có mục tiêu rõ ràng như năng lực kỹ thuật, kinh nghiệm và vốn.
Bên cạnh đó, việc phát triển cộng đồng bằng nguồn vốn phát triển xã hội và phát triển địa phương theo hợp đồng tô nhượng của một số địa phương chưa được triển khai theo đúng mục tiêu, mục đích, đặc biệt là khu vực cộng đồng có dự án chưa được phát triển; Việc thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường, sức khỏe, an toàn chưa nghiêm ngặt, chưa phù hợp với quy định, tiêu chuẩn kỹ thuật và nguyên tắc quốc tế.
Tổng hợp