Dự án hợp tác phát triển nông thôn toàn diện là bước tiến mới trong hợp tác giữa hai nước Lào và Trung Quốc. Đại diện phía Trung Quốc tham gia dự án này là Trung tâm Xóa đói, giảm nghèo Quốc tế (IPRCC); phía Lào do Vụ Phát triển Nông thôn, Bộ Nông – Lâm nghiệp thực hiện.
Mục tiêu của dự án nhằm đẩy nhanh công tác phát triển nông thôn tại 3 bản, 3 huyện của 2 tỉnh: Bản So, huyện Sangthong, thủ đô Viêng Chăn với 12 dự án, trị giá 16,2 tỷ Kip; trong đó, có 9 dự án xây dựng cơ sở hạ tầng trị giá 15 tỷ Kip và 3 dự án trị giá 1,2 tỷ Kip nhằm cải thiện điều kiện sống của người dân. Bản Thadokkham, huyện Xay Thani, thủ đô Viêng Chăn, trị giá 500 triệu Kíp. Địa phương thứ 3 là bản Sienglom, thành phố Luang Prabang, tỉnh Luang Prabang, tổng giá trị 33,33 triệu nhân dân tệ (NDT), tương đương khoảng 41 tỷ Kip, tập trung vào 29 dự án.
Trong đó, 19 dự án xây dựng cơ sở hạ tầng (dự án xây dựng cầu, hội trường, trụ sở bản, trung tâm y tế, đường nông thôn, lắp đặt đèn đường chiếu sáng v.v…) trị giá 21 tỷ Kip; dự án cải thiện sinh kế của người dân có 9 dự án, trị giá 2,6 tỷ Kip (thúc đẩy trồng trọt, chăn nuôi, giảm nghèo, v.v.). Ngoài ra, còn có các hoạt động tăng cường sự vững mạnh, phát triển năng lực, hỗ trợ kỹ thuật, mua sắm trang thiết bị, phương tiện, khuyến khích, giám sát và các hoạt động khác mà hai bên cùng sử dụng ngân sách.
Qua quá trình triển khai Dự án từ năm 2017 – 2021 đã đạt được những kết quả tốt đẹp, như: Trước đây, khi dự án chưa triển khai, số hộ nghèo tại bản So là 204 hộ gia đình, sau khi triển khai dự án, số hộ nghèo trên địa bàn của bản giảm 149 hộ, hiện còn 55 hộ gia đình trong diện hộ nghèo và có thể đạt tiêu chí bản thoát nghèo; bản Thadokkham, trước khi dự án được triển khai có 13 hộ nghèo, sau khi triển khai dự án, số hộ nghèo ở bản giảm 12 hộ, hiện còn 1 hộ gia đình thuộc diện hộ nghèo; bản Sienglom, trước khi dự án triển khai có 90 hộ nghèo, sau khi dự án được triển khai đã giảm 89 hộ, hiện còn 1 hộ gia đình thuộc diện hộ nghèo.
Ngày 15/10/2022, sau khi hoàn thành dự án, phía Trung Quốc đã chính thức bàn giao dự án thí điểm hợp tác xóa đói giảm nghèo Lào – Trung giai đoạn 1 cho phía Lào và đang tiếp tục triển khai công tác chuẩn bị thực hiện giai đoạn 2 của dự án, trong đó phía Trung Quốc sẽ cử đoàn chuyên gia sang phối hợp với phía Lào tiến hành nghiên cứu, khảo sát thu thập thông tin cơ bản về kinh tế – xã hội để thiết kế dự án hợp tác xóa đói giảm nghèo giai đoạn 2. Hai bên đã xác định bổ sung thêm 2 bản 1 huyện vào dự án, gồm bản Phangdeng, huyện Pak Ngeum, thủ đô Viêng Chăn và bản Thimsom, thành phố Luang Prabang, tỉnh Luang Prabang.
Ngoài ra, Vụ Phát triển nông thôn, Bộ Nông – Lâm nghiệp cũng đã hợp tác với Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trung Quốc, trong đó đề xuất ý tưởng để Vụ Phát triển nông thôn ký Biên bản ghi nhớ hợp tác chuyên môn và xóa đói giảm nghèo với Quảng Tây Trung Quốc và lựa chọn bản Thadokkham, huyện Xay Thani, thủ đô Viêng Chăn là mục tiêu để tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế trong lĩnh vực nông nghiệp, xóa đói giảm nghèo và phát triển nông thôn. Trong tháng 12/2023, dự án đã được phê duyệt khoản viện trợ 108.000 NDT, đây là khoản viện trợ còn lại từ Dự án thí điểm hợp tác xóa đói giảm nghèo Lào – Trung Quốc giai đoạn 1 vào việc cải thiện đời sống người dân. Đến ngày 06/12/2023, hai bên đã hoàn tất việc ký MOU hợp tác với sự tham dự của Phó Chủ tịch Khu Tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trung Quốc, MOU có thời gian thực hiện đến ngày 30/06/2026, các hoạt động ưu tiên của dự án đang nằm trong quá trình lập kến hoạch chung.
Hoạt động hợp tác với Văn phòng Phát triển nông thôn, huyện Huyuan, Châu Tư trị Tương Tây, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc nhằm chia sẽ kinh nghiệm xóa đói giảm nghèo ở các địa phương cấp bản, đặc biệt là kinh nghiệm từ các địa phương nghèo Trung Quốc, từ những địa phương thuộc diện nghèo trở thành giàu có, có thu nhập ổn định và trở thành bản phát triển. Từ ngày 1 – 4/11/2023, hai bên đã phối hợp tổ chức diễn đàn hội thảo về vấn đề hợp tác dự án xóa đói giảm nghèo, trong đó đã ký thỏa thuận xây dựng bản kết nghĩa giữa bản Thimsom, thành phố Luang Prabang, tỉnh Luang Prabang với bản bản Sibandong, huyện Huyuan, Châu Tự trị Tương Tây, Hồ Nam, Trung Quốc nhằm triển khai theo chỉ đạo Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Bounhang Vorachith trong chuyến thăm Trung Quốc năm 2018.
Trong khung hợp tác Mekong – Lan Thương giai đoạn 2021 – 2023, Chính phủ Trung Quốc đã cung cấp một khoản viện trợ, trong đó tập trung nghiên cứu các chính sách, chia sẽ kinh nghiệm xóa đói giảm nghèo cho 6 nước Tiểu vùng Mekong – Lan Thương, gồm Campuchia, Lào, Việt Nam, Myanmar, Thái Lan và Trung Quốc). Vụ Phát triển nông thông, Bộ Nông – Lâm nghiệp đã tiếp nhận viện trợ cho 3 dự án với giá trị 745.300 USD, gồm dự án hợp tác phát triển hợp tác xã nông thôn và chính sách hỗ trợ tại Lào thuộc khung hợp tác Mekong – Lan Thương 383.000 USD (hỗ trợ thành lập hợp tác xã tại Lào). Dự án chia sẽ kinh nghiệm về thí điểm hợp tác xóa đói giảm nghèo Lào – Trung Quốc trị giá 221.800 USD gồm 3 dự án, như: Tổ chức Hội nghị chia sẽ kinh nghiệm (LMC workshop); nghiên cứu biện soạn sách lịch sử sóa đói giảm nghèo bản So, huyện Sangthong, thủ đô Viêng Chăn và bản Sienglom, thành phố Luang Prabang, tỉnh Luang Prabang và Dự án nâng cấp phòng Triển lãm của bản Sienglom; hiện dự án đã đạt điến độ khoảng 40%; và dự án xây dựng chiến lược phát triển nông thôn, xóa đói giảm nghèo (2022 – 2030) trị giá 140.500 USD (Vì Lào chưa có chiến lược phát triển nông thôn và xóa đói giảm nghèo đến năm 2030 nên cần biên soạn để đề nghị tại trợ vốn viện trợ từ Chính phủ Trung Quốc).
Tổng hợp