Hà Nội, Viêng Chăn tháng 11 năm 2018.
Chúng tôi đến Viêng Chăn vào một ngày cuối Thu, bầu trời thủ đô của đất nước Triệu Voi nắng vàng rực rỡ. Không gian thanh bình như mời gọi lữ khách thập phương hãy nhanh chân, như níu kéo những ai sắp chuẩn bị chia tay… Với các cựu chiến binh Quân tình nguyện Việt Nam còn hơn thế nữa, sự cuốn hút của Viên Chăn của những cánh rừng điệp trùng trên khắp đất nước triệu Voi đến kỳ lạ. Đã đến rồi lại muốn đến nữa.
Trong chuỗi các sự kiện hướng tới kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Quân đội cách mạng Lào (20/1/1949 – 20/1/2019) và 70 năm ngày truyền thống Quân tình nguyện và Chuyên gia Việt Nam giúp Lào (30/10/1949 – 30/10/2019). Chiều ngày 11 tháng 11 năm 2018, tại chùa Bàng Long thủ đô Viên Chăn – Cộng Hòa Dân Chủ Nhân Dân Lào, đã diễn ra sự kiện hết sức đặc biệt: “Đại lễ Tưởng niện, tri ân, cầu siêu cho các Anh hùng liệt sỹ Việt Nam – Lào”.
Buổi sáng ngày 11 tháng 11, tại Trung tâm Chính trị, kinh tế, văn hóa của nước Lào, Giáo hội Phật giáo Việt Nam làm lễ công bố quyết định và ra mắt Ban Điều phối Giáo hội Phật giáo Việt Nam taị Lào. Hoạt động đầu tiên của Ban Điều phối là ngay sau đó tổ chức trọng thể: “Đại lễ Tưởng niệm, tri ân, cầu siêu cho các Anh hùng liệt sĩ Việt Nam và Lào” đã hy sinh vì nền độc lập, tự do, hạnh phúc của hai dân tộc Việt Nam – Lào.
Tham dự buổi lễ có đại diện Lãnh đạo Trung ương và địa phương hai nước Việt Nam và Lào như: Lãnh đạo Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ủy ban Đoàn kết xây dựng đất nước Lào, Ban Tôn giáo Chính phủ, Bộ Công An, Bộ Nội Vụ, Hội Hữu nghị Việt Nam – Lào; Lào – Việt Nam, Ban Liên lạc Toàn quốc Quân tình nguyện và Chuyên gia Việt Nam (QTN), phật tử và kiều bào Việt Nam khắp các tỉnh thành, từ Thượng Lào, trung và Hạ Lào cùng góp mặt đông dủ.
Buổi lễ diễn ra trong không khí trang nghiêm, xúc động và để lại trong tâm khảm mọi người những cảm xúc sâu đậm và lòng biết ơn sâu sắc các Anh hùng liệt sĩ đã dũng cảm chiến đấu, hy sinh cho nền độc lập tự do và vì sự phồn vinh, thịnh vượng của hai dân tộc Việt Nam và Lào.
Từ nhiều ngày trước, chúng tôi những cựu QTN đã trao đổi chuẩn bị hành trang cho chuyến đi. Sẽ sắm sửa “Quà” gì để dâng lên các anh hùng liệt sỹ? Câu chuyện sắm lễ được thảo luận cẩn trọng nhất…
Hôm nay, tại hậu trường bên Tam bảo chùa Bàng Long – Hòa Thượng Thích Thọ Lạc đã chăm chú quan sát các đại biểu QTN sắp xếp mâm lễ dâng lên hương hồn các Anh hùng liệt sỹ.
Hòa thượng xúc động nói: Tôi vẫn nhớ lời Trung tướng Nguyễn Tiến Long – Phó chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam – Lào, kiêm Trưởng Ban liên lạc toàn quốc QTN căn dặn từ mấy tháng trước khi buổi lễ diễn ra: “Làm sao để các liệt sỹ đã anh dũng chiến đấu hy sinh trên khắp chiến trường Lào được trở về Thủ đô Viên Chăn lấy một lần, để chứng kiến sự đổi thay phát triển của nước Lào…”
Hôm nay chúng tôi đã mang tới những món quà rất giản dị, dân dã mà sinh thời hầu như những chàng trai Việt Nam nào cũng ít nhiều biết đến như: rượu quê được chưng cất theo phương pháp truyền thống, chè Thái Nguyên, kẹo Lạc Nam Hà, bánh Đậu xanh Hải Dương, thuốc lá Thăng Long, đặc biệt lễ vật cho liệt sỹ là các chị dân công hỏa tuyến, thanh niên xung phong là những tấm bánh cốm và cốm tươi Làng Vòng (làng Vòng – nghề làm cốm truyền thống nổi tiếng của Hà thành nói riêng và cả nước nói chung), là những sản vật thôn quê dâng cho các chị, các cô đang tuổi xuân thì gác việc chồng con, lo toan đồng áng, bất chấp hiểm nguy lên đường ra mặt trận vác gạo, tải đạn, cứu thương, xẻ núi làm đường, làm “cọc tiêu sống” cho các đoàn quân ra trận…
Mâm lễ của đoàn được Hòa thượng hướng dẫn đặt trang trọng chính giữa lễ đài, bên các phần lễ của quý khách muôn phương. Điều ấy như nói thay cho cả Đoàn: “ Kính thỉnh các anh, các chị liệt sỹ đang ở đâu, hãy về đây thụ hưởng hương vị những sản vật được đồng đội từ quê mẹ Việt Nam mang sang.”
Thật xúc động hơn khi Thượng tọa Thích Thọ Lạc, Ủy viên Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đọc Văn tế cầu siêu cho hương hồn các anh hùng liệt sỹ Việt Nam và Lào được an lạc nơi cõi niết bàn.
Lời tưởng niệm, là lời nhắn gửi yêu thương, sự biết ơn và lòng kính trọng, khắc ghi công lao trời biển của các anh hùng liệt sỹ.
Lưu luyến sau buổi lễ, các CCB QTN là đoàn cuối cùng rời chùa. Thượng tọa Thích Thọ Lạc trịnh trọng, thân tình tiễn đoàn ra tận cổng chùa, trước khi đoàn lên xe, ông không quyên nhắc lại lời đã hẹn với đoàn: sẽ gửi bản số bài “lời tưởng niệm liệt sỹ” qua email cho đoàn làm kỷ niệm.
Xin được trích dẫn và trân trọng giới thiệu với bạn đọc nói chung và các CCB QTN nói riêng lời tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ do Thượng tọa Thích Thọ Lạc đọc tại buổi lễ để mọi người cùng cảm nhận.
A Di Đà Phật !
Kính bạch Chư tôn thiền đức Tăng Ni
Kính thưa chư vị đại biểu khách quý
Kính thưa thân nhân các anh hùng liệt sĩ;
Thưa quý đạo hữu Phật tử gần xa.
Uống nước nhớ nguồn là đạo lý truyền thống tốt đẹp của các dân tộc Phương Đông chúng ta.
Việt Nam – Lào là hai quốc gia láng giềng có cùng chung biên giới ở bán đảo Đông dương, hai quốc gia chịu chung số phận của lịch sử bởi bọn thực dân đô hộ.
Còn nhớ, ngay những ngày đầu khi tổ quốc lâm nguy, hai quê hương tang thương khói lửa; vì nghĩa vụ của người con dân và nghĩa khí làm trai, các anh các chị phải xung chiến, thực hiện cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, giữ vững chủ quyền độc lập thiêng liêng của hai quốc gia Việt- Lào.
Năm tháng đã qua đi, nhưng những hy sinh của các anh các chị đối với cả hai dân tộc vẫn mãi là khúc ca bi tráng về một thời đau thương của cả hai dân tộc. Ký ức về những năm tháng chiến tranh khói lửa của hai dân tộc sẽ mãi không cho phép bất kỳ người dân nào có thể được lãng quên. Các anh các chị chính là những người viết lên trang sử vẻ vang, vàng son của cả hai dân tộc và tạo nên tình hữu nghị đặc biệt của hai quốc gia.
Kính thưa Anh linh Anh hùng liệt sĩ của hai quốc gia,
“Nhân sinh tự cổ thùy vô tử
Lưu thử đan tâm chiếu hãn thanh”.
Dịch là : “Người sinh trên đời ai không chết
Để tấm lòng son rạng sử xanh”.
Dù cho năm tháng đã qua đi, dù cho cuộc sống đã đổi thay, nhưng những cuộc chiến tranh ác liệt năm xưa của các anh các chị, đã trở thành câu chuyện được các thế hệ đi sau như chúng tôi kể cho nhau nghe như những bản “hùng ca” về tinh thần bất khuất, về sự hy sinh anh dũng của các anh các chị. Các anh, các chị đã ngã xuống cho hai tổ quốc quyết sinh, cho nền độc lập tự do dân chủ của hai dân tộc anh em.
Quả thật, như Nguyễn Công Trứ đã nói:
“ Đã trót sinh ra trong trời đất,
Phải có công gì với núi sông”.
Bằng máu đào, các anh chị đã nhuộm thêm cho lá cờ đỏ của tổ quốc; bằng tuổi thanh xuân, các anh chị đã vun bón cho đồng ruộng quê hương thêm xanh tươi. Sự hy sinh to lớn của các anh chị không thể lấy gì bù đắp được. Sự hy sinh của các anh là dấu mốc son cho tình đoàn kết keo sơn của hai quốc gia; chính sự hy sinh của các anh đã ươm mầm xanh cho tinh thần khát vọng hòa bình tự do của nhân dân tạo nên tình hữu nghị đặc biệt giữa hai quốc gia Việt- Lào ngày nay. Tình hữu nghị keo sơn đặc biệt này sẽ sống mãi trong lòng các thế hệ của hai dân tộc Việt- Lào chúng ta. Cũng chính vì lý do đó, chính phủ và nhân dân hai nước luôn coi trọng và dành ưu tiên cao nhất cho việc tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống đặc biệt và hợp tác toàn diện của hai quốc gia Việt- Lào. Đây được xem là tài sản vô giá đối với sự nghiệp cách mạng của hai dân tộc anh em Việt- Lào của chúng ta.
Kính bạch chư tôn đức,
Kính thưa chư vị đại biểu,
Các anh các chị đã ra đi, đã bao năm thân xác vùi sâu trong lòng đất; đồng đội và các tướng lĩnh còn lại, đã bao năm trong lòng vẫn canh cánh mong muốn thực hiện ước mơ của các chiến sĩ khi còn sống mong một lần được đến thăm thủ đô Viêng-chăn cho thỏa dạ.
Để tỏ lòng tri ơn sâu sắc đối với các thế hệ cha anh, đối với các vị anh hùng liệt sĩ bộ đội Việt Nam và Lào đã anh dũng hy sinh, dâng trọn tấm thân mình cho quê hương đất nước, cho nền độc lập tự do hạnh phúc của hai quốc gia trong hai cuộc kháng chiến; hôm nay tại nơi đây, nhân dịp Phật giáo Việt Nam tại Lào đón nhận quyết định thành lập Ban điều phối Giáo hội Phật giáo Việt Nam tại Lào và Diễn đàn giao lưu văn hóa Phật giáo ba nước Đông Dương, Chư tôn giáo phẩm, quý quan khách và chư vị đại biểu, cùng nhân dân, đạo hữu Phật tử xa gần đã giành sự quan tâm đặc biệt quang lâm tham dự Đại lễ tưởng niệm tri ân và cầu siêu các Anh hùng liệt sĩ Việt Nam và Lào đã anh dũng hy sinh trong hai cuộc kháng chiến.
Kính thưa Anh linh các anh hùng liệt sĩ.
Thế thệ chúng tôi xin kính cẩn nghiêng mình trước những hy sinh to lớn của chư vị.
Xin các anh các chị hãy mãi yên nghỉ trong lòng đất non sông gấm lệ này.
Các anh các chị đã anh dũng hy sinh phần xương máu và tính mạng của mình để làm nên cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, giữ vững biên cương bờ cõi; thế hệ chúng tôi phải có trách nhiệm xây dựng quê hương đất nước ngày một bền vững. Chúng tôi sẽ cố gắng chung sức, chung lòng để tiếp nối các thế hệ các anh các chị, chăm lo vun đắp cho tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt của hai quốc gia ngày một mật thiết và cường thịnh hơn.
Cầu mong hương hồn các anh các chị nương vào uy thần Tam Bảo và hồn thiêng sông núi được triệu thỉnh về dự Đại lễ tưởng niệm tri ân và cầu siêu tại đàn tràng này.
Trong giờ phút thiêng liêng:
Kính dâng một nén hương lòng
Thắp người quá vãng qua miền Lạc bang
Thác Vinh Quang, Sơn hà nhỏ lệ
Sống vĩ đại, Tổ quốc ghi công.
Hôm nay tất cả chí thành
Gửi về chư vị tấm lòng tri ân
Vì đại nghĩa đã vong thân
Nhưng mong chư vị hãy yên giấc nồng
Gửi lòng trải với non sông
Ngàn năm vẫn mãi sáng soi lòng người
Hôm nay xin gửi mấy lời
Kính người thiên cổ muôn đời không quên!
Xin nghiêng mình cảm niệm Chư vị.
Nam Mô Tiếp Dẫn Đạo Sư A Di Đà Phật!”
Là đồng đội của các Anh hùng liệt sỹ đã hy sinh trên chiến trường Lào, may mắn được trở về tổ quốc trong đoàn quân chiến thắng. Đã nhiều lần trở lại chiến trường xưa trên đất nước bạn, nhưng lần nào cũng vậy, dù có vội đến mấy chúng tôi cũng đến Tượng đài Liên minh chiến đấu Việt Nam – Lào, thắp lên đó những nén hương thơm tưởng nhớ các Anh hùng liệt sỹ.
Thời gian đã xóa nhòa nhiều dấu tích của thời đạn bom, nhưng lòng chúng tôi luôn quặn thắt nỗi đau khi còn nhiều đồng đội vẫn còn nằm đâu đó giữa đại ngàn tây Trường Sơn. Cầu mong cho hương khói chốn linh thiêng “Bàng Long” tỏa khắp bốn phương trời mời gọi linh hồn các anh chị trở về thụ hưởng, cầu chúc các anh linh liệt sỹ được siêu thoát sớm trở về với gia đình tổ quốc- quê hương.
Nguyễn Ngọc Nghĩa CCB F968 – QTN Nam Lào
